Pokaz laserów – o co w tym chodzi?
Zastanawialiście się kiedyś jak tworzy się pokazy laserów?
A może chcecie wiedzieć czy pieniądze, które wydaliście na pokaz były tego warte?
Skąd przecież macie wiedzieć czy pokaz został wykonany poprawnie i nie “wtopiliście” ciężko zarobionych pieniędzy?
W tym artykule postaramy się skupić na najważniejszych elementach, które składają się na dobrze wykonany pokaz laserowy.
Dowiecie się na co zwracać uwagę zanim podejmiecie ostateczną decyzję.
A najciekawsze jest to…
Że to żadna magiczna wiedza! Jest ona dostępna na wyciągnięcie ręki, a my podamy ją Wam na tacy!
W artykule znajdziecie również unikalną wskazówkę, która podpowie Wam, gdzie powstają najpiękniejsze pokazy laserowe.
Oto komplet najważniejszych informacji w pigułce, po przeczytaniu których na kolejnym pokazie laserowym, obiektywnie ocenicie czy znaleźliście się w odpowiednim miejscu, w odpowiednim czasie i na odpowiednim pokazie laserów.
Trochę nudnej teorii, ale solidne podstawy to klucz do sukcesu.
Pokaz laserów to nic innego jak projekcja skoncentrowanych i rozproszonych wiązek laserowych, emitowanych za pomocą dedykowanych projektorów laserowych .
Takie lasery powinny być wyposażone w szybkie systemy skanujące, zdolne do generowania statycznych i ruchomych projekcji laserowych. Kompletny pokaz zaprogramowany jest i uruchomiony pod wybrany repertuar muzyczny.
[Ważne] Bez użycia dymu lub mżawki przestrzenne projekcje laserowe są praktycznie niewidoczne a czasami wręcz niemożliwe!
Projekcje te występują w postaci figur, wzorów, płaszczyzn, wachlarzy, tuneli, wiązek laserowych, występujących w nieskończonej ilości kombinacji.
Tworzone są one poprzez specjalne oprogramowanie laserowe i zapisywane bezpośrednio w projektorze laserowym lub przesyłane przewodami sygnałowymi w czasie rzeczywistym w trakcie pokazu laserów.
No dobrze, ale o co tyle szumu, czy faktycznie pokazy laserów to takie spektakularne widowisko?
Zanim odpowiemy na to pytanie, przyjrzyjmy się dokładniej typom pokazów, rodzajom projektorów laserowych oraz samemu procesowi tworzenia projekcji laserowej.
Rodzaje pokazów laserów
Pokazy laserowe można podzielić na dwie grupy i kilka kategorii:
- Pokazy przestrzenne
- Wachlarze laserowe (nad głowami widzów)
- Tunele przestrzenne (nad głowami widzów)
- Efekt płynnego nieba (nad głowami widzów)
- Skanowanie w publiczność (prosto w widownie)
- Pokazy wiązek laserowych
- Pokazy na żywo
- Pokazy na linii czasowej
- Pokazy wiązek artystycznych
Obejmują one wiązki laserowe i efekty sferyczne (powietrzne), wachlarze laserowe i tunele laserowe oraz efekty tzw. “płynnego nieba” “liquid sky” (nazywamy je płynnym niebem, ponieważ efekt ten wytwarza płaszczyznę lub tunel sferyczny, które wyświetlane są nad głowami widzów, a połączone z kombinacją dymu lub mżawki, tworzą unikalny efekt “płynnego nieba)
Można również spotkać się z projekcjami skierowanymi wprost na obszar widowni, gdzie widzowie mogą faktycznie dotknąć światła laserowego. Nazywa się to „skanowaniem w publiczność” i jest to jeden z najpiękniejszych wizualnie efektów, jakie można stworzyć za pomocą lasera. Wymaga to jednak głębszego zrozumienia bezpieczeństwa laserowego, tak aby w końcowym efekcie nikt nie został poszkodowany na skutek kontaktu lasera z oczami.
Pokazy przestrzenne lub inaczej określane jako pokazy atmosferyczne to najbardziej spektakularna i efektowna forma prezentacji wizualnej. Widzowie podczas pokazu skierowani są przodem do projektorów laserowych. Zazwyczaj składają się one z wzorów, figur i kształtów laserowych, które są łączone lub synchronizowane z muzyką, a następnie tworzone przez projektory laserowe.
Tego typu efekty są najczęściej kodowane w oprogramowaniu, a następnie uruchamiane „na żywo” w rytm muzyki lub „wstępnie zaprogramowane”, a następnie odtwarzane z tzw. “linii czasowej”.
Charakterystyczną cechą laserowych pokazów przestrzennych jest to, że podczas ich tworzenia wykorzystuje się tzw. metodę półprzezroczystych punktów, które łącząc rogi danej figury przestrzennej tworzą efekt półprzezroczystej ściany.
Czemu półprzezroczyste?
Aby lepiej to zrozumieć, porównamy projekcję graficzną na fasadzie budynku i przestrzenną projekcję laserową bez końcowej powierzchni projekcyjnej (zdjęcia poniżej). W obu przypadkach treścią projekcyjną jest ten sam wielokąt, czyli trójkąt.
Przy projekcji graficznej wszystkie punkty składające się na trójkąt są ze sobą połączone widzialną linią, w efekcie końcowym nasze oko postrzega projekcje jako jednolitą figurę.
Przy projekcji przestrzennej, tylko główne linie są bardziej zarysowane, reszta ścian są półprzezroczyste, niewidzialne gołym okiem bez użycia wytwornic dymu lub wytwornic mżawki. Dzięki temu zabiegowi powstaje unikalny efekt stereoskopowej głębi. W przypadku skierowania projekcji przestrzennej w kierunku widowni, efekt końcowy jest powalający.
Lasery RGB – jedyne źródło światła
Bez laserów pokazy laserowe nie byłyby możliwe. To dzięki nim możemy podziwiać spektakularne, zapierające dech w piersiach wizualizacje.
Jak to jednak w życiu bywa, pokaz pokazowi nie równy i podejmując temat laserów RGB ocieramy się bezpośrednio o kwestię jakości projekcji.
Na rynku jest obecnie wiele laserów, różnią się one diametralnie jakością wykonania, użytych materiałów a w końcowym efekcie jakością projekcji laserowej. Konfiguracja projektora laserowego oraz jakość zastosowanych elementów mają bezpośredni wpływ na jakość wykonania pokazów laserowych, rodzaj pokazu laserów i treści która jest tworzona.
Zacznijmy zatem od wyjaśnienia, czym jest laser i z czego się składa.
Aby przytoczyć prostą definicję, projektory laserowe to każdy systemy laserowe wyposażone w moduły skanujące, które emitują wiązkę laserową w celach rozrywkowych. Większość tego typu projektorów laserowych składają się zazwyczaj z jednego lub więcej źródeł lasera, diod laserowych (czerwonej, zielonej i niebieskiej), które są łączone razem z optycznym systemem skanującym i przeróżnymi elementami elektroniki napędowej, a następnie zintegrowane w obudowie lasera.
Wysokiej jakości systemy laserowe RGB zdolne są do wygenerowania wiązki laserowej o czystym kolorze bieli.
Umożliwia to projekcję treści laserowych 2D i 3D oraz obiektów, figur, kształtów zarówno statycznych jak i ruchomych. Projektory laserowe można kontrolować na wiele różnych sposobów. Ale najczęściej są one sterowane z komputera PC lub konsoli oświetlenia / DMX, Art-Net . Mogą być również kontrolowane w trybie autonomicznym lub w „trybie automatycznym”, jeśli mają kontrolę z urządzenia sprzętowego FB4.
Czysty biały kolor
Jak rozpoznać, że pokaz laserowy którego byliśmy świadkiem był wykonany poprawnie? Na co zwracać uwagę, jakie główne czynniki wpływają na jakość projekcji laserowej? Poniżej przedstawiamy pełną listę głównych elementów składowych decydujących o jakości wizualnej pokazów laserowych.
- Typ użytego projektora laserowego
- kraj pochodzenia
- jakość materiałów z których wykonane są elementy optyczne
- rodzaje diod laserowych oraz ich ilość
- specyfikacja wiązki laserowej
- minimalna i maksymalna moc wyjściowa
- prędkość skanowania
- kąt padania
- modulacja i wygaszanie
- Typ użytej wytwornicy dymu
- wytwornica mżawki (hazer, fazer)
- wytwornica dymu
- Odległość projekcji laserowej od widowni
- Kąt padania wiązek laserowych
- Metoda przesyłu sygnału treści laserowej do laserów
- ILDA
- LAN
- ArtNet
- DMX
- Typ oprogramowania laserowego służącego do kodowania pokazu
- precyzyjność i dokładność programowania
- typ użytych efektów laserowych
- podkład muzyczny i jego synchronizacja
- marka oprogramowania laserowego
- wydajność stacji roboczej
- Miejsca wykonania pokazu laserów
- Outdoor
- Indoor
Powyższa lista składa się z głównych elementów wpływających na to jak będzie wyglądał pokaz laserowy, jest ich jednak znacznie więcej. Wytypowanie ich wszystkich oraz szczegółowe omówienie każdego z nich zmieniło by nasz artykuł w kompendium wiedzy lub książkę.
Odbiorca pokazu, widz, oczywiście nie jestw stanie zweryfikować podczas pokazu, jakiego oprogramowania użyto, jaki laser został wybrany i w jaki sposób został przygotowany pokaz laserów. Widzimy tylko efekt końcowy.
My możemy jednak skorelować elementy składowe z powyższej listy z efektami, które widzimy gołym okiem i wskazać ewentualne dysfunkcje, które mogą się pojawić jeśli poszło coś nie tak.
Kraj pochodzenie lasera
Na rynku można zakupić lasery zarówno wyprodukowane na terenie Chin jak i na terenie Europy. Chińskie produkty nie nadają się do profesjonalnych zastosowań tj. pokazy laserów, grafiki laserowej lub mappingu laserowego. Wybór materiałów i precyzja układów elektronicznych, elementów optycznych oraz systemów bezpieczeństwa narzuca najwyższe standardy w technice laserowej. Tylko i wyłącznie projektory laserowe wykonane na terenie Unii Europejskiej tj. np lasery marki Kvant spełniają najwyższe standardy produkcji.
W dużym skrócie, chińskie produkty nie radzą sobie z laserowymi projekcjami graficznymi i projekcjami na duże odległości. Również i w przestrzennych pokazach laserowych gdzie precyzja wiązki nie odgrywa kluczowej roli, często nieodpowiedni dobór ilości diod, zły balans kolorów oraz niepoprawnie skalibrowana optyka powoduje widoczne zakłamania w odzwierciedleniu kolorów, przejściu kolorów, mixowaniu kolorów.
Typowym objawem jest np. użycie zbyt dużej ilości koloru niebieskiego w diodach, czego efektem jest to, że kolor biały nie jest białym tylko bardziej niebieski. Nie ma również płynnych przejść pomiędzy kolorami, a w pokazach laserowych objawia się to brakiem gradientu, widać wyraźne różnice i granice pomiędzy przejściami z jednego odcienia w drugi. Taki pokaz jest po prostu nieatrakcyjny dla oka.
Kluczową rolę odgrywają również systemy skanowania, które są odpowiedzialne ze generowanie obrazu. Jeśli system taki jest zbyt wolny lub poprzez swoją wadliwą konstrukcje przegrzewa się to częstym efektem widocznym dla oka będzie efekt migającej animacji, projekcja będzie wpadać w tzw. efekt klatkowania. Jest to szczególnie bardzo nieprzyjemne dla oka, jeśli jesteśmy światkami graficznej projekcji laserowej, zamiast płynnej animacji widzimy migający obraz.
Bez dymu nie ma ognia!
Przy laserowych projekcjach graficznych dym jest niepożądanym efektem, ale w pokazach laserowych jego zastosowanie jest absolutną koniecznością.
Ale po co ten cały dym? Czy na pokazie laserów nie wystarczą same lasery?
Światło samo w sobie nie jest widoczne, oko widzi jedynie odbicie światła od przedmiotów i ich powierzchni. Aby wspomóc efekt wizualny i nadrobić braki w przestrzenni projekcyjnej, operatorzy pokazów laserowych muszą wypełnić otoczenie drobnymi cząstkami stałymi. Idealnym materiałem do tego celu są wytwornice dymu i wytwornice mżawek, które generują mikroskopijne cząstki, dzięki którym wiązki laserowe stają się widoczne
Dwoma najczęściej używanymi typami maszyn do dymu to maszyny „na bazie wody” potocznie nazwane maszynami do dymu i „hazery”. Wytwornice do dymu najczęściej wykorzystują płyn na bazie wody, który jest pompowany przez ogrzewaną komorę odparowywania. Wytwarzają one gęste kłęby dużych cząstek, które nie pozostają długo zawieszone w powietrzu.
Wytwornice mżawki gwarantują idealne warunki projekcyjne w zamkniętych pomieszczeniach.
Hazery natomiast, najczęściej używają płynu na bazie oleju, który jest tłoczony pod bardzo wysokim ciśnieniem przez bardzo cienką dyszę w celu „rozdrobnienia” płynu na bardzo drobne cząsteczki. Hazery wytwarzają bardzo delikatne zamglenie, które często jest niewidoczne dla oka, ale które tworzy wiele mikroskopijnych cząstek, które pozostają zawieszone w powietrzu przez długi czas i odbijają światło z wiązek laserowych w naszych oczach.
Ale, czy są jakieś zasady, które wskazują jaki typ dymu, ile i gdzie stosujemy?
Okazuje się, że tak i jest to najważniejszy czynnik, który wpływa na to czy pokaz laserów będzie poprawnie widoczny lub nie. Kluczowym elementem decydującym o wyborze rodzaju użytej wytwornicy jest miejsce projekcji laserowej.
Za duża ilość dymu na pokazie laserów może zmniejszyć widoczność wiązek laserowych o ponad połowę.
W wielkim skrócie w zależności od tego czy projekcja laserowa odbywa się w pomieszczeniu czy na zewnątrz, odpowiedni typ wytwornicy stosujemy.
Ważnym elementem całej układanki jest gęstość dymu, tj. jego nasycenie w przestrzeni projekcyjnej.
Podczas gdy w zamkniętych pomieszczeniach ograniczamy się głównie do hazerów, tak przy pokazach laserów na zewnątrz, kluczem jest odpowiednie umiejscowienie wytwornic oraz precyzyjne sterowanie treścią dymu w trakcie pokazu.
Tzw. “pokazy outdoorowe” są trudne w realizacji, gdyż często mamy do czynienia z niesprzyjającymi warunkami pogodowymi. Nawet lekki wiatr może skutecznie utrudnić odpowiednie rozprowadzenie dymu na całej powierzchni projekcyjnej. Negatywnym następstwem tego, jest to, że niektóre części lub elementy pokazu będą mniej, lub kompletnie niewidoczne. To w końcowym efekcie zaburza całokształt pokazu i wpływa na jego jakość odbioru.
Dlatego też, w celu uzupełnienia braków w mocy, podczas pokazów w plenerze stosuje się albo lasery o wysokiej mocy wyjściowej lub projektory laserowe wyposażone w wysokiej klasy materiały optyczne o wyśrubowanej specyfikacji technicznej, zdolnych wyświetlać bardzo jasne wiązki na większe odległości przy użyciu niewielkiej mocy wiązki laserowej.
Kto pyta nie błądzi
Nie bójmy się zadawać trudnych pytań firmom, które są aktywne w branży laserowej. Bądźmy świadomi wyboru i zainwestowanych pieniędzy. Tu nie tylko chodzi o świetne show, ale również o nasz portfel i nasze bezpieczeństwo Tweetnij
Nie ma głupich pytań…są tylko głupie odpowiedzi!
Ostatecznie chcemy aby pokaz został profesjonalnie i bezpiecznie wykonany. Nie musimy się znać na tych wszystkich technicznych aspektach ale warto wiedzieć, czy firma z którą prowadzimy rozmowy zna się na swoim fachu.
Na co powinniśmy zwracać uwagę przy wyborze oferty z pokazami laserowymi?
- Strona internetowa, facebook, instagram prowadzone są na bieżąco a na stronie panuje porządek i ład
- Firma dysponuje aktualnym portfolio foto-video
- Na stronie są opinie klientów
- Na stronie zawarte są informacje o wykorzystywanym sprzęcie
- Występuje cennik poglądowy jako odnośnik do końcowej oferty
- Mile widziana historia poprzednich realizacji, z datami, opisami i zdjęciami
- Mile widziane skany certyfikatów laserowych
O co zatem powinniśmy zapytać się zanim zdecydujemy się na wybór firmy i zakup pokazu laserowego?
- Czy firma tworzy za każdym razem pokaz od nowa czy może wykorzystywane są stare zapisy z innych wydarzeń
- Jakim sprzętem dysponuje, zapytać o markę, model i kraj pochodzenia
- Czy operatorzy dysponują europejskimi certyfikatami upoważniającymi do emisji wiązek laserowych przy udziale publiczności ( na terenie Polski takie dokumenty nie są wystawiane ani ratyfikowane przez Państwo Polskie), powinno być do wglądu
- Czy operatorzy podczas pokazu laserów stosuje strefy bezpieczeństwa w celu ochrony publiczności
- Czy klient może wybrać własny repertuar muzyczny jako podkład do pokazu i czy ma wpływ na kolorystykę
- Czy podczas wyceny wysyłany jest szczegółowy kosztorys, dzięki czemu klient wie za co płaci.
- Czy płyn używany w wytwornicach dymu i mżawek posiada odpowiednie atesty zdrowotne potwierdzające nieszkodliwość dla zdrowia ludzkiego
Powyższe podstawowe pytania pozwolą nam zorientować się z jaką firmą mamy do czynienia i czy faktycznie trafiliśmy w dobre ręce.
Ile kosztuje pokaz laserowy? Czyli jak nie dać się “nabić w butelkę”
Nie wszyscy są tego świadomi ale pokazy laserów w Polsce dalej są na etapie “raczkowania” a sama branża jest wciąż zajęciem niszowym. Fakt ten stanowi często niezłe pole do popisu firmom, które wyceniają swoje usługi klientom końcowym.
Świadomość branży laserowej w Polsce, jej charakteru i zasad którymi się rządzi jest bardzo niska. Może to prowadzić do nadużyć przy wycenach ofertowych.
Aby tego uniknąć przy wyborze oferty bierzmy pod uwagę kilka firm. Będziecie zaskoczeni z jakimi różnicami w wycenach można się spotkać.
Profesjonalnym podejściem do klienta jest fakt, gdy firma przy wycenie swojej usługi udostępnia szczegółowy kosztorys, w którym zawarte są wszystkie elementy składowe pokazy tj.:
– koszt wynajmu i ilość projektorów laserowych
– moc i typ projektorów laserowych
– ilość wytwornic do dymu lub mżawki i osprzętu
– ilość techników biorących udział w projekcie
– koszty dojazdu i ewentualnej akomodacji
Wartością dodaną jest dedykowana umowa na usługę, która jest gwarantem warunków, wymagań technicznych i profesjonalnego wykonania pokazu laserowego.
Głównym elementem który wpływa na wycenę pokazu laserowego jest ilość oraz moc zastosowanych laserów, typ pokazu, lokalizacja. Więcej informacji na temat elementów składowych wpływających na wycenę znajdziecie tutaj
Pokazy laserów cena
Oczywiście na cenę ma wpływ również renoma firmy oraz jej staż na rynku. Tzw czynnik marki ma tutaj również swój udział. Trzeba mieć się jednak na baczności.
Coś ekstra dla zielonych
Na początku artykułu wspomnieliśmy, że mamy dla Was unikalną wskazówkę. W trakcie pisania artykułu zrodziło się ich więcej.
Oto one!
- Jeśli firma oferuje Wam na siłę laserowy pokaz graficzny na elewacji pomimo, że zamawialiście pokaz przestrzenny, to może oznaczać tylko jedno….firma nie posiada dedykowanego sprzętu do pokazów przestrzennych, ma lasery za słabe lub nie zna się na ich tworzeniu.
- Sprawdzajcie czy oferowany pokaz już nie został wcześniej wykonany, macie prawo zamówić nowy, napisany od podstaw, szyty na miarę, za to płacicie!
- Pokazy laserowe nie pisze się na kolanie, dobry pokaz laserowy to nie kilka figur, wiązek, płaszczy i wachlarzy, zapętlających się w trakcie muzyki i byle jak zsynchronizowane.
Wysokiej jakość pokaz laserowy piszę się nawet do tygodnia czasu i więcej. Im większa selektywność dźwięków w utworze tym potrzeba zastosowania większej ilości laserów, a im większa ich ilość i dywersyfikacja dźwięków na poszczególne projektory tym efekt lepszy. Jeśli wszystkie lasery robią dokładnie to samo przez cały utwór to oznacza, że projektant był albo mało zdolny albo po prostu leniwy. - Najlepsze pokazy wychodzą w zamkniętych pomieszczeniach, ale pod warunkiem, że kubatura jest odpowiednio duża. Pokaz laserowe wymagają przestrzeni. Dzięki zastosowaniu wytwornicy mżawki efekty laserowe wyglądają wręcz spektakularnie na każdym ich etapie emisji.
